2012 жылдың 20-желтоқсанында БҰҰ Бас Ассамблеясы әйелдердің жыны мүшесіне операция жасауға қарсы резолюция қабылдады. Енді әр ақпанның 6–жұлдызы дәл осы мәселеге қатысты жаһандық ағартушылық жұмыстар, сондай-ақ, әйелдердің сүндеттелуін варварлық дәстүр ретінде жоюға көмектесетін шараларға арналуы керек.
Көптеген адамдар үшін әйелдерді сүндеттеу тәжірибесі тек Африка мен Таяу Шығыс елдеріне ғана тән сияқты. БҰҰ статистикасына сәйкес, 200 миллионнан астам қыз осы қауіпті және ауыр процедураға ұшыраған. Сонымен қатар, олардың бір бөлігі Азия, Латын және Солтүстік Америка, Австралия, Жаңа Зеландия елдерінде, сондай-ақ Дағыстан мен Әзірбайжан аймақтарында өмір сүрген.
Әйел сүндеттелуінің мәні неде?
Әйелдерді сүндеттеу - бұл сыртқы әйел жыныс мүшелерін (клитордың басы, үлкен және кіші еріндер) медициналық көрсетілімсіз ішінара немесе толық алып тастау. Қыздардың қолдары мен аяқтарын байлап, содан кейін шаптың «жағымсыз» бөліктерін пышақпен кесіп тастайды. Бұл жағдайда жалғыз ауырсынуды басатын және емдейтін құрал - бұл ашық жараларға жағылатын шөптерден жасалған қайнатпа.
Бұл не үшін жасалады?
Әйелдердің сүндеттелуінің себептері әр түрлі: діни сенімдерден бастап гигиена туралы қате түсініктерге дейін. Кейбір мәдениеттерде әйелдер болашақ күйеулерін алдай алмайтындығына кепілдік береді деп насихаттаған. Өйткені «сүндеттелген» қыз темпераментті бола бастайды, яғни ол некеге дейін кінәсіздікті сақтай алады және жұбайына адал болады.
Бірқатар аймақтарда бұл процедура қыз дүниеге келген қоғамдастыққтың қайсысына жататындығын анықтайды. Сенім бойынша әйелдердің сүндеттелуі оның дәстүрге деген адалдығын көрсетеді.
Айта кету керек, мүгедектік операциясының құрбандары негізінен 5 жастан 14 жасқа дейінгі қыздар. Олардың ата-аналары туған қыздарын азаптаудан тайынбаған.
Әйелдердің сүндеттелуінің кері әсері қандай?
Бұл зорлық-зомбылық операциясы ауырсыну мен жарақаттан басқа ешқандай пайда әкелмейтіні анық. Мысалы, көптеген әйелдер қан кету салдарынан сол жерде қайтыс болған. Ал аман қалғандар өмір бойы зәр шығару проблемалары мен жұқпалы инфекциялардан зардап шегеді.
Мұндай сұмдық жағдайға көз жұмып қарауға болмайды. Себебі іс жүзінде дәл осы процедурадан кейін әйелдер өздерін толыққанды сезіне алмайды. Олар тіпті өз денелерін жақсы көруден қалады. Өйткені дене жыныстық қатынаспен байланысты, ал жыныстық қатынас – олар үшін күнә болып есептеледі.
Атақты жұлдыздардың қайсысы осындай жағдайға тап болған?
Наоми Кэмпбелл өзінің қайғылы оқиғасымен ашық бөліскен алғашқы батыл әйелдердің бірі болды. ТОП модель бала кезінде Ямайкада отбасымен бірге тұрған кезде ауыр процедурадан өткенін мойындады. Қазір Наоми «Қара Пантера» атты әйелдердың сүндеттелуіне қарсы ұйымды басқарады.
Фатима Сиад сонымен бірге бүкіл әлемге дәл осындай операция туралы айтудан қорықпаған жанның бірі. Тайра Бэнкспен бірге «Американдық топ-модель» шоуының финалисті кастинг кезінде жантүршігерлік оқиғаны айтып, қазылар алқасы мен көрермендерді таң қалдырды.
«Desert Flower» биографиялық кітабы қоғамда үлкен резонанс тудырды, оған сәйкес аттас фильм де түсірілді. Онда әйгілі модель Варис Дириді анасы 5 жасында тұрмысқа беру үшін жыныс мүшелерін қалай сүндеттегенін анық көрсеткен.
Сенегалдық автор әрі қоғам белсендісі Хадидің тағы бір баспа туындысы «Шапалақ» кітабы әлемдік бестселлерге айналды. «Mutilee» жобасы - адамгершілікке қарсы және зорлық-зомбылық дәстүрінің құрбаны болған кішкентай африкалық қыздың оқиғасы жайында.
Автор. Harper’s BAZAAR Kazakhstan. Фото. Shutterstock.com.
