Алматыда жалға берілетін пәтерлердің бағасы көтерілді. Әлеуметтік желі қолданушылары кейбір пәтер иелерінің жалдау ақысын күрт өсіргенін, кей жағдайда бұрынғы пәтер иелерін де қуып жіберетінін айтуда.
Қаржы консультанты Әсел Аулбекова жалға берушілер мұндай жағдайға тап болған жағдайда не істеу керектігін түсіндірді деп жазады esquire.kz tengrinews.kz сілтеме жасап.
- Жалдау ақысын нарық белгілейді. Нарық дегеніміз не? Бұл атышулы сұраныс пен ұсыныс. Сұраныс неғұрлым жоғары болса, құн соғұрлым жоғары болады, ал егер ұсыныс сұранысты толық өтемесе, онда өнім/қызмет тапшы болып, олардың бағасы көтеріледі. Сондықтан жалға алу құны әрқашан нарық және пәтер иесінің шешіміне байланысты болады.
Бірақ, шынымен де қиын жағдайға тап болып, кем дегенде бір ай бұрын ескертпестен баспананың құнын күрт көтеріп жатса істеу керек?
Ең бірінші талдау жасау керек.
Сайттардағы бағаларды зерттеңіз, басқа опцияларды қараңыз. Қаржылық жағдайыңызды алдын ала бағалаңыз, қанша ақша тартатыныңызды және сіздің бюджетіңіз үшін қаншалықты маңызды болатынын түсініңіз. Бұл туралы пәтер иесімен егжей-тегжейлі сөйлесу керек.
Көзбе-көз сөйлескен жөн болады.
Біз бәріміз адамбыз, бәріміз бір-бірімізбен келісе аламыз. Біз алгоритмдері бар роботтар емеспіз. Бізде сезімдер мен эмоциялар бар. Сондықтан мен үй иесін шайға шақыруды, отырып, нұсқаларды талқылауды, қанша төлеуге болатынын және қанша төлеуге болмайтынын түсіндіруді ұсынамын. Бірде-бір WhatsApp хат алмасуы адамдар арасындағы байланысты алмастыра алмайды.
Қорқытпаңыз немесе бопсалауға болмайды.
Қазір барлық жерде жалдау ақысының төленгенін, жалға алу аударымдарын тексеріп, салық басқармасына бару ұсынылады. Дүрбелең шығармауға кеңес беремін. Маған сеніңіз, бопсалау мен қоқан-лоққылар сізді жалға алушы және жалға беруші ретінде ұзақ мерзімді қарым-қатынасқа апаруы екіталай. Бірақ сіз бұл фактіні айта аласыз. Ал егер сізді қуып жіберген болса, кейінірек салық басқармасында бармай-ақ e-otinish сайты арқылы өтініш жазуыңызға болады.
Өз құқықтарыңызды біліп, оларды талап етіңіз.
Айғайлап, кеудеден ұрмай. Бұрын сіз жалдау шартысыз да пәтерді жалға алып тұрсаңыз да болашақ қарым-қатынасыңыз үшін жалдау шартын жасауды сабырмен сұраңыз. Фискалдық түбіртектерді сұраңыз. Келісімшартта тұрғын үй құнының қымбаттауы туралы қанша уақыт бойы ескерту керек екенін және жалдау шартын мерзімінен бұрын тоқтатуға не себеп болуы мүмкін екенін көрсетіңіз. Келісім-шартсыз сіз де, үй иесі де қорғалмайды. Оларды назардан тыс қалдырмаңыз.
Мәселелерді зорлық-зомбылықсыз және қоқан-лоққысыз шешуге болады деп ойлаймын.