KIOR ұйымы қазақстандықтардың ажырасуға деген көзқарасы бойынша социологиялық зерттеу жүргізген.
2023 жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша елімізде 24,5 мың неке тіркелді, бұл бір жыл бұрынғыдан 10,6%-ға аз. Қалаларда неке қиылғандардың саны бір жылда 28,1%-ға, 15,6 мыңға дейін төмендесе, ауылдарда, керісінше, бірден 55,6%-ға өсіп, 8,9 мыңға жетті.
Үш айда ажырасулар саны 3,9 мыңды құрап, бір жыл бұрынғы көрсеткіштен 5,6%-ға азайды. Қалаларда ажырасулар саны бір жылда 14,6%-ға – 2,9 мыңға дейін төмендесе, ауылдарда – 36,8%-ға – 986-ға дейін өсті.
Өңірлер бойынша некелердің ең көп саны Түркістан облысында тіркелді деп күтілуде – 2,8 мың – бір жыл бұрынғыдан 13,3%-ға аз. Үздік үштікке сондай-ақ Алматы (2,5 мың, жыл бойынша минус 29,9%) және Алматы облысы (2,2 мың, минус 20,5%) кірді. Ең аз неке Ұлытау облысында тіркелген – 264.
Ең көп ажырасулар Алматы (494), Астана (351) және Қарағанды облысында (341) тіркелген. Ең аз ажырасу Ұлытау, Қызылорда және Атырау облыстарында орын алған.
KIOR зерттеуіне қайта оралайық. Белгілі болғандай, қазақстандықтардың 39,8 пайызы ажырасуға өте жағымсыз көзқараста, олар үшін ажырасуға болмайды. 41,3% ажырасуды теріс құбылыс деп санайды, бірақ кейде тұрақты жанжалдардан гөрі ажырасу жақсырақ. Респонденттердің 12,8%-ы ажырасулар өмірге оң әсер етеді және кейде жаңа отбасын құруға мүмкіндік береді деп есептейді. Сауалнамаға қатысқандардың тек 1,3%-ы ажырасуға толықтай оң көзқараста, бұл бұрынғы ерлі-зайыптылардың екеуіне де оң әсер етеді деп есептейді.
Ажырасу себептері ретінде респонденттер көбінесе ерлі-зайыптылардың біреуінің алкоголизмін немесе нашақорлығын (61,7%), тұрмыстық зорлық-зомбылықты (жұбайына немесе балаларына қатысты - 51,1%) және ерлі-зайыптылардың бірінің құмар ойынға құмарлығын атап өтті (47%), опасыздық (38,4%), ерлі-зайыптылардың біреуінің дәстүрлі емес жыныстық ара қатынасы да (22%) ажырасуға сабеп болған.