Көші-қон саясатын түбегейлі реформалау ұсынылады.
ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте м.а. Қазақстанның 2023-2027 жылдарға арналған көші-қон саясатының жаңа тұжырымдамасы туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Көші-қон комитетінің төрағасы Ілияс Спанинов айтты, деп жазады esquire.kz ведомствоның баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Ілияс Спанов Тұжырымдама ел экономикасын дамытуды кадрлық қамтамасыз етуге жәрдемдесуге бағытталғанын атап өтті. Онда елге білікті кадрлардың келуін ынталандыру, шетелде жұмыс істейтін қазақстандықтардың құқықтарын қорғау, еліміздің өңірлері арасындағы демографиялық теңгерімсіздікті жою, сондай-ақ 7 бағытты қамтитын негізгі мәселелердің үш блогы айқындалған. Қазақстанға тапшы мамандықтар бойынша 500 үздік маманды тарту.
«Бірінші бағыт – білім беру иммиграциясы, оның мақсаты – Қазақстанды өңірлік білім беру хабына айналдыру. Педагогикалық кадрларды нығайту және білім сапасын арттыру үшін Қазақстанға танымал мамандықтар бойынша 100 үздік оқытушы мен танымал технологиялар бойынша ғалымдарды тарту ұсынылады. Тұруға ықтиярхат, кейін Қазақстан азаматтығын алу құқығымен он жылдық «Ғылыми-педагогикалық визаны» берудің оңайлатылған тәртібін енгізу жоспарлануда. Дәл осындай мүмкіндіктерді тапшы мамандықтар бойынша оқитын шетелдік студенттердің арасынан магистранттар мен бакалаврларға да беру ұсынылады», - деді Ілияс Спанинов.
Екінші бағыт – іскерлік иммиграция. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша және ЭЫДҰ елдерінің тәжірибесіне сүйене отырып, инвестициялық визаның шегін 300 мың АҚШ долларына дейін төмендету ұсынылып отыр. Мигранттардың бұл санаты үшін тұруға ықтиярхаты бар және бизнесті тіркеуге, мүлікті иеленуге, қызметкерлерді жалдауға, қаржылық төлемдерді жүзеге асыруға және кәсіпкерлік қызметінен туындайтын кез келген операцияларды еркін жүзеге асыруға құқығы бар «Инвесторлық визаны» енгізу қарастырылған.
Үшінші бағыт аясында елімізге жиі тартылатын және сонымен қатар Қазақстан үшін тапшы болып келетін мамандықтар бойынша 100 үздік шетелдік маманды тарту ұсынылып отыр. Олар үшін тұруға ықтиярхаты бар «Бағалы дағдылар визасы» енгізіледі және үнемі жаңартылып отыратын Бағалы дағдылар рейтингі (тапшы кәсіптер мен мамандықтар) қалыптасады. Бұл ретте көршілес елдерден, оның ішінде бейресми арналар арқылы келетін еңбек мигранттарының қозғалысын тіркеуді күшейту көзделуде.
«Келесі бағыт этникалық көші-қонды реттеуге қатысты. Мұнда жұмыс екі негізгі аспекті бойынша жүргізілетін болады. Біріншісі – шетелде тұратын этникалық қазақтардың әлеуетін пайдалану. Осы мақсатта этникалық қазақтарға, басқа елдердің азаматтарына, жоғары деңгейдегі кәсіпқойларға немесе өз елдерінде табысты бизнес-кейстерді жүзеге асырған және оны Қазақстанда кеңейтуді қалайтындарға берілетін «Ата жолы» картасын енгізу ұсынылады. Олардың тарихи отанының дамуына қосқан үлесін жыл сайынғы «Парыз» байқауы аясында Президент сыйлығымен атап өтуді ұсынамыз. Екіншісі – келген қандастар көшін реттеу тетіктерін жетілдіру. Елдің демографиялық және экономикалық тенденцияларын ескере отырып, құжаттарды қабылдаудың бастапқы кезеңінде-ақ оларды қоныстандыру аймақтарына орналастыру үшін қосымша ынталандырулармен Кандастың қоныс аудару саясатын түбегейлі реформалау ұсынылады», - деді Испанов.
Бесінші бағыт – босқындар мен баспана іздеушілермен жұмыс. Министрлік уәкілетті мемлекеттік органдармен бірлесіп, ұлттық заңнаманы БҰҰ стандарттарымен енгізу бойынша ұсыныстар дайындайды.
Алтыншы бағыт шетелде жұмыс істейтін Қазақстан азаматтарының құқықтарын қорғауды көздейді. Ең көп қазақстандықтар жұмыс істейтін елдерде қазақстандық еңбек мигранттарының құқықтарына кепілдік беретін мемлекетаралық келісімдер пакетін қабылдау ұсынылып отыр.
«Тұжырымдаманың соңғы бағыты халықтың ішкі ұтқырлығын ынталандыруды - жұмыс күшінің артығымен елдің жұмыс күші тапшы өңірлеріне көшуін көздейді. Басты шарт – жұмыс орындарының болуы және тұрғын үймен қамтамасыз ету мүмкіндігі. Оны орындау үшін бір мезгілде бірнеше бағыт бойынша жұмыстар жүргізілетін болады: жергілікті жұмыс берушілермен жұмыс орындарын құру; еліміздің басқа аймақтарында жүзеге асырылып жатқан табысты жобаларды, сондай-ақ Жамбыл облысының ауыл шаруашылығы кооперациясындағы тәжірибесін солтүстік өңірлерге беру және масштабтау; гранттар беру, мигранттарды оқытуды ұйымдастыру және кейіннен жұмысқа орналасуға көмектесу; жұмыс беруші растаған жұмыс орны болған жағдайда тұрғын үй құнының 50%-ы мөлшерінде шығындарды өтеуге құқық беретін экономикалық ұтқырлық туралы анықтамалар беру», - деп толықтырды м.а. көші-қон комитетінің төрағасы.
Сөзінің соңында Ілияс Спахнов көші-қон ағындарының қозғалысын есепке алу үшін Мигранттардың 13 бағыты бойынша қозғалысты есепке алудың Бірыңғай интеграцияланған ақпараттық жүйесі құрылып жатқанын айтты, бұл қызмет алушыларға рұқсаттарды онлайн режимінде беруге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, ақпараттық жүйе процестерді бақылауға, мигранттың цифрлық сәйкестендіруіне, оның қаржылық операцияларын қадағалауға, қажет болған жағдайда оның физикалық орналасуы мен қозғалысын бақылауға мүмкіндік береді.